دکتر جعفر بوالهري
استاد دانشگاه علوم پزشكي ايران
ضرورت ريشه‌يابي
گرايش زنان به سيگار
گرايش به مصرف دخانيات، معضلي است که از سال‌هاي دور با آن مواجه هستيم و متاسفانه همچنان رو به گسترش است. تعجبي ندارد که در اين شرايط و با توجه به شيوه زندگي و تعاملات اجتماعي، ميزان شيوع مصرف دخانيات در زنان نيز دچار تغيير و افزايش شود. توجه دست‌اندرکاران به اين موضوع نيز طبيعي است. افزايش گرايش خانم‌ها به مصرف سيگار و انواع دخانيات در سال‌هاي اخير، فقط بخشي از يک معادله بزرگ فرهنگي و اجتماعي است و نمي‌توان انتظار داشت توجه صرف به اين بخش محدود بتواند تاثير زيادي در حل اين مشکل به‌صورت جامع داشته باشد. حقيقت اين است که ما در طول اين چند دهه نه‌تنها اقدام موثري براي کاهش مصرف دخانيات در ميان زنان انجام نداده‌ايم، بلکه حتي اقدام برنامه‌ريزي‌شده و موثري براي حل اين مشکل نداشته‌ايم و اگر فعاليت‌هايي نيز انجام شده، مقطعي يا محدود بوده و تاثير لازم را نداشته است. مصرف دخانيات در کشور چه در ميان زنان و چه در ميان مردان باعث آسيب‌هاي جدي فردي و اجتماعي مي‌شود، بنابراين لازم است که پيش‌تر و بيشتر از نگاه‌هاي جنسيتي به اين معضل، برنامه‌ريزي‌هاي موثر بلندمدت و همه‌گير در مورد آن انجام شود.
نگاه روان‌شناس
دکتر پرويز رزاقي
عضو هيات علمي دانشگاه آزاد اسلامي
تربيتي که بايد از سوم دبستان شروع شود
اين روزها استعمال سيگار يا قليان به‌وسيله نوجوان‌ها به امري رايج در اجتماع تبديل شده و متاسفانه ديگر دختر و پسر هم نمي‌شناسد. خانواده‌ها بايد براي دور نگه‌داشتن فرزندان خود از اين سموم مهلک، در درجه اول نيازهاي روان‌شناختي فرزند خود را در هر دوره سني بشناسند اگر در خانواده، مهارت‌هاي ارتباطي مناسب و قدرت «نه» گفتن را به او ياد داده باشيم، مي‌توانيم تا اندازه‌اي مطمئن باشيم از رفتارهاي پرخطر در امان مي‌ماند. از طرف ديگر، والدين بايد براي فرزندان خود وقت بگذارند. نوجواني که نيازهاي عاطفي‌اش در کانون خانواده به‌خوبي برآورده مي‌شود، ديگر به گروه دوستان پرخطر و رفتارهايي مانند استعمال سيگار و قليان روي نخواهد آورد. ضمن اينکه پدر و مادري که قليان يا سيگار مي‌کشند يا به فرزندشان اجازه مي‌دهند جلوي چشم آنها و تحت نظارت خود، لب به سيگار يا قليان بزند، ديگر نبايد توقع داشته باشند که او دور از چشم آنها و در گروه همسالان، اقدام به انجام چنين کارهايي نکند. والدين مي‌توانند از راه‌هاي آموزشي با صحبت يا مثال زدن، فرزندان خود را با عوارض مصرف انواع مخدرها آشنا کنند. معمولا آموزش در مورد اين مسائل مي‌تواند از کلاس سوم دبستان در خانواده آغاز شود و هر چقدر که سن و مهارت‌هاي كودك بالاتر رفت، آموزش‌ها هم بايد وسيع‌تر و کامل‌تر شوند. بچه‌هاي ما بايد با جمله‌هايي مانند «نه، من نيازي به اين کار ندارم چون در شأن من نيست»، «مي‌خواهي به جاي قليان كشيدن، با هم به سينما يا پارک برويم»، «خيلي دوست دارم با تو باشم اما چون سيگاري/ قلياني هستي، نمي‌توانم» و... آشنا باشند تا با بيان آنها در مواجهه با پيشنهادهاي گروه همسالان، به چنين خواسته‌ها و پيشنهادهايي «نه» بگويند.
نگاه متخصص پوست
دکتر بهروز باريک‌بين
قائم‌مقام مرکز تحقيقات ليزر ايران
سيگار و قليان
پيري پوست مي‌آورند
متاسفانه اين روزها خيلي از خانم‌ها، به‌خصوص خانم‌هاي جوان، به استعمال قليان روي آورده‌اند و توجهي هم به عوارض ناشي از آن ندارند. اين در حالي است که استعمال قليان، عوارض به‌مراتب بيشتري نسبت به سيگار دارد. برخي از افراد، خوشايندتربودن دود قليان را دليلي بر کم‌ضررتر بودن آن نسبت به سيگار مي‌دانند. اين در حالي است که هر پک به قليان و وارد کردن دود آن به ريه، برابر با استعمال چند نخ سيگار است و آسيب به‌مراتب بيشتري به ريه‌ها مي‌زند. نيکوتين و مواد سمي مختلفي که در اثر کشيدن قليان وارد بدن مي‌شود، مي‌تواند به‌عنوان مواد اکسيدان در بدن عمل کند و باعث ابتلا به پيري زودرس پوست و ايجاد چروک‌هاي متعدد شود. به‌علاوه، دود حاصل از قليان و سيگار با کاهش غلظت اکسيژن موجود در خون، باعث تخريب الياف کلاژن و الاستين شده و به شکل ديگري، باعث پيري زودرس پوست مي‌شود. بد نيست بدانيد اين آثار مخرب استعمال سيگار و قليان براي پوست، در مورد تمام سيگارها مطرح است و واقعا فرقي نمي‌کند که شما سيگار لايت بکشيد يا سيگار برگ! اگر دقت کرده باشيد، معمولا بيشتر افرادي که عادت به مصرف انواع سيگار يا قليان دارند، به دلايل مختلفي از جمله کاهش اکسيژن خونشان، تا زماني که اصرار به مصرف مداوم قليان و سيگار دارند، هرگز پوست شاداب و شفافي نخواهند داشت. هرچه سن شروع استعمال سيگار و قليان پايين‌تر باشد، سن ايجاد چروک‌هاي دور لب هم پايين‌تر مي‌آيد.
شيرين بينا:
اگر تا ??سالگي سيگار نکشيد ديگر نمي‌کشيد!
شيرين بينا، بازيگري است که تا به حال شاهد بازي‌هاي او در مجموعه‌هاي مختلف بوده‌ايم. از جمله آنها مي‌توان به سريال‌ها و فيلم‌هاي «کمکم کن»، «مريم مقدس»، «تو و من» و «محاکمه» اشاره کرد. او در پاسخ به پرسش‌هاي «سلامت» گفت:
سلامت: به نظر شما علت افزايش گرايش دختران جامعه ما به سيگار چيست؟
به‌نظرم اين موضوع ريشه‌يابي بسيار دقيقي مي‌خواهد اما وقتي در جامعه مواد مخدر به قيمت ارزان و خيلي آسان در اختيار مصرف‌کنندگان قرار مي‌گيرد، سيگار کشيدن که ديگر چيزي نيست و کار چندان بدي به نظر نمي‌رسد! به‌خصوص وقتي آمار و ارقام خبر از ورود سيگار و مواد مخدر به مدارس ابتدايي مي‌دهد. با اين روند بايد منتظر ديدن چنين صحنه‌هايي در جامعه باشيم و اين امر خيلي اتفاق عجيب و غريب يا پيش‌بيني نشده‌اي نيست.
سلامت: يعني فکر مي‌کنيد چرا دختران جوان در سال‌هاي اخير به سمت قليان و سيگار گرايش پيدا کرده‌اند؟
به نظرم اين کار نوعي اعتراض است. شايد گروهي از جوانان جامعه ما تفريح‌هايي که مي‌خواهند ندارند و با استفاده از اين چيزها قصد دارند خودنمايي کنند.
سلامت: شما به‌عنوان يک هنرمند چه راهکاري پيشنهاد مي‌کنيد؟
بايد زيرساخت‌هايمان را درست و به‌وسيله تئاتر، سينما و تلويزيون تبليغات فرهنگي کنيم. بايد به جوانانمان آموزش دهيم به جاي وقت‌گذراني در پارک‌ها، به سينما و تئاتر بروند و خودشان را اينگونه سرگرم کنند.
سلامت: البته خيلي از دختران جوان ادعا مي‌کنند تفنني سيگار مي‌کشند.
بله، اما به نظر من کسي که تا 30 سالگي سيگار نکشد، ديگر نخواهدکشيد. سيگار کشيدن شرايط سني خاصي را مي‌طلبد مثلا در دوران نوجواني بيشتر افراد اين وسوسه سراغشان مي‌آيد.
تورج نصر:
چرا يک ورزشکار حرفه‌اي بايد قليان بکشد؟!
تورج نصر، دوبلور پيشکسوت سينما و تلويزيون است که در بيشتر کارتون‌هاي ماندگار صدايش را شنيده‌ايم؛ از جيمبو گرفته تا پسر شجاع و اي‌کيو‌سان. اين هنرمند نيز پاسخگوي سوال‌هايمان شد:
سلامت: به نظر شما چرا برخي دختران جوان به سمت سيگار و قليان سوق پيدا کرده‌اند؟
به نظر من چند دليل مي‌تواند داشته باشد؛ اول اينکه تفريح‌هاي جوانان ما محدود است. خيلي‌ها هم به‌دليل مشکلات عصبي دست به اين کار مي‌زنند چون فکر مي‌کنند استفاده از اين مواد به آنها آرامش مي‌دهد در صورتي که فقط براي آنها عادت و اعتياد به دنبال خواهدداشت.
سلامت: فکر مي‌کنيد چه چيزهايي به شيوع بيشتر اين مساله در جامعه دامن مي‌زند؟
اول از همه خانواده‌ها در شکل‌گيري اين موضوع دخيل هستند و بعد هم جامعه و اطرافيان. وقتي پدر و مادري خيلي راحت به دختر جوانش اجازه قليان کشيدن مي‌دهد، مشخص است که قبح اين موضوع شکسته و کمکم اين مساله در جامعه عادي خواهد شد. پس در ابتدا والدين هستند که بايد از نظر تربيتي و آموزشي درست رفتار کنند. من شنيده‌ام هر قليان به اندازه 70 نخ سيگار ضرر دارد. متاسفانه اين اتفاق افتاده و اصلا نمي‌دانم چرا يکباره همه چيز به هم ريخته است. مثلا چرا بايد يک ورزشکار حرفه‌اي که الگوي گروهي از جوانان اين کشور است، اين کار را انجام دهد؟!
سلامت: پيشنهاد شما براي رهايي از اين مساله چيست؟
به نظر من بايد فرهنگ‌سازي شود و به بچه‌هايمان از همان سنين کودکي آموزش‌هاي لازم را بدهيم و آنها را از زيان اين موارد آگاه کنيم تا در نوجواني و جواني بتوانند راه درست را انتخاب کنند. البته مي‌توان جرايمي را هم براي اين کار در نظر گرفت.
افسانه پاکرو:
بعضي‌ها سيگار مي‌کشند
تا بزرگ به‌نظر برسند!
افسانه پاکرو، بازيگر جواني است که از جمله کارهايش مي‌توان به مجموعه‌هاي «در مسير زاينده رود»، «تکيه بر باد» و «رسم عاشقي» اشاره کرد. پاکرو نيز اينگونه پاسخگوي سوال‌هايمان شد:
کوچک کردن بینی با تزریق ژل